Ondernemingsraden en de Wet Pensioencommunicatie

Met de invoering van de Wet Pensioencommunicatie wil de wetgever de communicatie over pensioen voor alle betrokkenen verbeteren en meer uniform maken. Het belangrijkste doel is deelnemers beter te informeren over de risico's van pensioen en hoeveel pensioen zij straks kunnen verwachten. Ook het aanreiken van hulpmiddelen om een eventueel tekort te berekenen en informatie over de mogelijkheden hier iets aan te doen horen daarbij. In de wet wordt dit het bieden van een handelingsperspectief aan meer pensioenbewuste deelnemers genoemd.  

De hoofdpunten:

• Pensioenuitvoerders moeten duidelijker en vaker communiceren over de pensioenregeling, met name tijdens life-events. Life-events zijn gebeurtenissen die iemands leven beïnvloeden en dus ook het pensioen. Denk hierbij aan trouwen, scheiden, meer of minder gaan werken, van baan veranderen, arbeidsongeschikt raken, etc. Op die momenten is de behoefte aan duidelijke en relevante informatie hoog.
• Pensioenuitvoerders moeten deelnemers de gevolgen voorrekenen van gemaakte keuzes zoals; eerder stoppen met werken of juist langer doorwerken, deeltijdpensioen, variatie in de pensioenuitkering door een hoog/laag constructie of het uitruilen van partnerpensioen voor ouderdomspensioen of omgekeerd en tenslotte van waardeoverdracht bij veranderen van baan. Deelnemers hebben m.b.t. hun pensioen meerdere keuzes. Dankzij de Wet Pensioencommunicatie weten ze straks ook wat de (financiële) gevolgen van die keuzes zijn en kunnen ze deze weloverwogen nemen. 
• De startbrief die iedere deelnemer krijgt bij indiensttreding wordt vervangen door een zogenaamd Pensioen-123. Dit is een informatief document met 3 lagen dat niet alleen verstrekt wordt aan deelnemers maar ook online te raadplegen zal zijn. Er wordt veelvuldig gebruik gemaakt van iconen en symbolen om de leesbaarheid te verbeteren. De eerste laag geeft de kenmerken van de regeling op hoofdlijnen weer, de tweede laag bevat meer uitgebreide informatie en de derde laag bevat de documenten over de pensioenregeling en informatie over de kosten.  
• Het landelijke pensioenregister (www.mijnpensioenoverzicht.nl) wordt gefaseerd uitgebreid. Iedere deelnemer moet van alle (oud)werkgevers kunnen zien wat zijn of haar daadwerkelijk opgebouwde pensioen is en wat de reële verwachtingswaarde is rekening houdend met toekomstige ontwikkelingen. De deelnemer moet duidelijk krijgen of het pensioen toereikend is en zo niet welke mogelijkheden hij of zij heeft om het pensioen te beïnvloeden. Alle uitvoerders gaan hiervoor uniforme rekenmodellen gebruiken zodat onderling vergelijken mogelijk wordt.  In de toekomst wordt het register waarschijnlijk nog verder uitgebreid met bijvoorbeeld informatie over lijfrentepolissen of rekeningen.

Deze punten gaan uiteindelijk leiden tot een verbetering van de communicatie aan deelnemers maar erg snel zal dat nog niet gaan. De pensioenuitvoerders weten wat ze te doen staat.

De Wet Pensioencommunicatie heeft ook gevolgen voor de rol en zorgplicht van de werkgever. De werkgever krijgt een signaalfunctie omdat deze vaak als eerste op de hoogte is van de veranderingen in het leven van de medewerkers (de life-events). De werkgever dient de werknemer te informeren over de gevolgen van deze gebeurtenis op het pensioen. Hij heeft daarvoor de keuze de medewerker zelf te informeren of dat door een terzake deskundig persoon te laten doen. 

Deels was dit voorheen ook zo. De werkgever geeft tenslotte wijzigingen door aan de pensioenuitvoerder en deze informeert (al dan niet in begrijpelijke taal) de deelnemer over de gevolgen van de gebeurtenis. Soms pas enkele maanden later.

Wat er door de nieuwe wet anders wordt is dat de informatie tijdig verstrekt moet worden. De deelnemer moet geïnformeerd zijn voordat het te laat is om de informatie te kunnen gebruiken. Bijvoorbeeld een sollicitant die de informatie over de pensioenregeling en dan specifiek voor zijn of haar situatie pas ontvangt nadat de arbeidsovereenkomst tot stand gekomen is heeft niet veel meer aan die informatie. De werkgever zal dus direct iets moeten kunnen toelichten over de pensioenregeling. Op de pensioenuitvoerder hoeft hij niet te rekenen omdat de sollicitant daar nog niet bekend is en ook het pensioenregister heeft nog geen informatie. Daar komt bij dat de meeste werkgevers niet goed geïnformeerd zijn over hun nieuwe rol en dus ook niet weten wat van hen verwacht wordt.

De rol van de werkgever wordt duidelijk anders. Deze wordt geacht voldoende basiskennis van pensioen te bezitten om de juiste acties te kunnen ondernemen en moet dat ook op tijd doen. Naast kennis zal de werkgever ook de procedures en processen moeten aanpassen om dit te waarborgen.

Er wordt door de pensioenfederatie een checklist ontwikkeld om werkgevers daarbij te helpen maar deze komt pas eind 2015 en dan ook nog voor alle werkgevers dezelfde checklist. Niet alle pensioenregelingen zijn gelijk dus daarmee ben je er niet. Goed bedoeld maar nog onvoldoende.

De ondernemingsraad

De ondernemingsraad heeft een belangrijke rol als het gaat om het behartigen van de belangen van zowel de werknemers als de werkgever. Zeker als het een belangrijke arbeidsvoorwaarde betreft als pensioen. Als ondernemingsraad heb je er belang bij dat deelnemers aan een pensioenregeling beter weten waar ze straks aan toe zijn, waar ze informatie kunnen vinden en wat ze zelf kunnen doen om de situatie te verbeteren. Ook informatie over wat ze van hun werkgever en pensioenuitvoerder mogen verwachten draagt bij aan het bewust en handelingsbekwaam maken van werknemers.

De informatievoorziening aan de werkgever laat zoals gezegd nog veel te wensen over. De ondernemingsraad kan de werkgever helpen bij de bewustwording van deze nieuwe rol en helpen bij het aanpassen van processen en procedures.

Om te beginnen zou je als ondernemingsraad ervoor kunnen zorgen dat je samen met de werkgever goed geïnformeerd wordt over de gevolgen van de nieuwe wet en een plan van aanpak af kunnen spreken. Informatievoorziening aan de werknemers hoort daar zeker bij net als het overdragen van kennis over pensioen aan OR-leden zelf. Er zijn voldoende gekwalificeerde externen beschikbaar om je daarbij te helpen.

De veranderingen ten gevolge van de Wet Pensioencommunicatie kunnen op redelijk eenvoudige en doeltreffende wijze omgezet worden in een win-win voor werkgever en werknemer. De ondernemingsraad is bij uitstek geschikt om hierbij te fungeren als initiator en sparringspartner voor beide partijen. 

BMC Pensioen & Communicatie is gespecialiseerd in communicatie rondom pensioenregelingen en ondersteunt werkgevers, ondernemingsraden en werknemers bij pensioenvraagstukken.